W ostatnich dniach przemknęła przez media, nie tylko polskie, informacja mająca takie same szanse na przebicie się do nas przez wylewane nam na głowy hektolitry wstrząsających newsów w sprawie operacji "K", jak Zenek Martyniuk na paszport Polityki. Ale rzecz jest chyba ważna, znamienna i warta odnotowania. Sąd w Hadze przestał na chwilę zajmować się polską praworządnością i przyznał odszkodowania potomkom ofiar tak zwanej "holenderskiej akcji policyjnej" przeprowadzonej w drugiej połowie lat 40-tych przez niderlandzką armię ekspedycyjną na terytoriach wymykającej im się z rąk wschodnio-indyjskiej kolonii zwanej dziś Indonezją.

Jeśli ktoś poznał trochę Holendrów, to z pewnością wie, że oni generalnie nie są zbyt wyrywni do szastania kasą na lewo i prawo. Owszem, lubią o sobie myśleć jako o istotach o wielkich sercach, natomiast jeśli trzeba urządzić imprezę, to raczej w grę wchodzi wersja "sok jabłkowy+paluszki" a po osiemnastej wszyscy rozchodzimy się do domów, niż nasze staropolskie odpinanie finansowych wrotek, aby nikt nie wyszedł z poczuciem niedosytu albo nawet z takowego podejrzeniem. Nie inaczej jest z owymi odszkodowaniami. Najwyższe opiewa na 10 tysięcy euro i trafi do osoby, która będąc dzieckiem była świadkiem śmierci ojca z rąk holenderskiego żołnierza. Poza tym do innych jeszcze ludzi wpłyną sumy w okolicach 3 tysięcy euro, co jak można się domyślać w świetle utraty rodzica w tak okropnych okolicznościach można określić - i to oględnie - mianem tak zwanego "śmiechu na sali". Co ciekawe - aby poziom holenderskiego absurdu podnieść jeszcze o kilka metrów w górę, nawet sam łaskawy sąd w Hadze przyznał, że takie kwoty nie urywają niczego, a już na pewno nie tylnej części ciała.

„Kwoty te nie są w żaden sposób proporcjonalne do żalu z powodu straty ojców i mężów, ale naszym celem nie jest wynagrodzenie poszkodowanym tej straty” – przekazał sędzia.

No cóż - w tym momencie należałoby puścić śmiech z puszki, bo jak inaczej skomentować tego typu uzasadnienia?

Nie chciałbym jednak skupiać się na wesołych poczynaniach holenderskiego wymiaru sprawiedliwości, a raczej na samym tle historycznym. Wielokrotnie przyznawałem się tutaj do niechęci sięgania na blogu po tematy historyczne ze względu na mały zakres wiedzy, który w warunkach SN jest po prostu wręcz kompromitujący - wolę raczej słuchać niż wypowiadać się w tego typu kwestiach. I to co tu zaraz napiszę jest jedynie wyrazem mojego zdumienia wobec faktów, których istnienie gdzieś tam przeczuwałem, ale z którymi nigdy nie chciało mi się bliżej zapoznać. Błąd.

Oto mamy więc czas ledwie co zakończonej II wojny światowej, a tu Holendrzy, którzy - umówmy się - orłami jeśli chodzi o militarny w niej udział nie byli, bo oczywiście ich skromnego, bo skromnego, ale uczestnictwa w SS nie traktujmy zbyt serio. Owszem, chcieli się bić z Wehrmachtem, gdy ten szedł na Francję, ale gdzieś kiedyś czytałem, że na tyle była to bojowa gromadka to wojsko niderlandzkie, że jak, słysząc wyjące już syreny alarmowe, założyli nieużywane nigdy wcześniej obuwie bojowe, to ono im solidnie poobcierało pięty. Tak to jest z nierozchodzonymi butami. Hitler zrzucił ku przestrodze trochę bomb na Rotterdam i można było się rozejść. Miasta holenderskie musieli później wyzwalać Polacy, co - trzeba im to oddać - mieszkańcy owych miast mają w głębokiej pamięci, i czemu dają wyraz przy wielu okazjach i tu nie ma się o co czepiać. Sama Holandia odczuła skutki wojny bardzo poważnie, co do dziś stanowi jeszcze traumę ludzi pamiętających tamte lata. Tymczasem - jeśli nie mylą mnie "rewelacje", na które się natknąłem - miała jeszcze siłę podjąć walkę o swoje kolonie na wyspach Indonezji.

Zadziwia skromna ilość informacji na ten temat, jeśli tylko przelecieć się po wierzchnich warstwach internetu. Holendrzy nie chwalą się specjalnie tym epizodem swojej historii, a w necie fruwa dużo dziwacznych krótkich notek, pisanych zwykle na kolanie przez jakieś lewicujące pannice. Trudno cokolwiek tak z marszu weryfikować. Trzeba by zanurzyć się w niderlandzką Wikipedię, co zamierzam wkrótce uczynić, a jako translatora użyję mojej siostry. Bo czy na pewno powinienem wierzyć to, że w tym samym czasie, gdy jedni przelatywali o jeden most za daleko, Holendrzy w Indonezji dysponowali 120 tysięczna armią, jak pto stało w jednym z tych wątpliwych źródeł? Opisy przekazują nam dramatyczne wizje pacyfikacji ludności, utrzymane w konwencji jakie oglądaliśmy na amerykańskich filmach o Wietnamie. Czytam o egzekucjach dokonywanych na biednych wieśniakach z zaciekłością, o którą trudno dziś podejrzewać Holendrów, którzy to dziś pielęgnują w świecie własny wizerunek jako ludku spokojnego, żeby nie powiedzieć szeroko otwartego. Ba, ja czytam w jeszcze innym miejscu o tym, że w 1949 roku w czasie tzw walk wyzwoleńczych zginęło prawie 50 tysięcy mieszkańców wysp indonezyjskich, a sami dzielni Holendrzy wykonali tam bombardowania idące w setki a nawet tysiące. Czy to jest w ogóle możliwe? Ale może jednak to prawda. Przeleciałem wzrokiem też trochę wikipedii i pojawili się w tym całym ambarasie jeszcze "komuniści" i "demokraci", Japończycy a nawet Anglicy i CIA.

Zapoznając się z tymi zaskakującymi dla mnie informacjami, przypomniałem sobie moją niedawną wizytę w muzeum narodowym w Amsterdamie, gdzie - teraz to sobie dopiero uświadomiłem - poświęcono byłym koloniom jakąś oddzielną salkę. Nikt tam prawie nie chodził, bo ludożerka, w tym ja, bardziej była zainteresowana milionami dolarów wiszących w salach przeznaczonych na malunki wkładane w drewniane ramy. Zajrzałem do tej kolonialnej salki na chwilkę, ale widząc jakieś dziwne przedwojenne reklamy przypraw i manekina ubranego w listowie, wróciłem do Van Gogha. Jak przez mgłę wróciły do mnie opowieści mojej siostry o wpływie kolonialnym na holenderską kuchnię współczesną.  I teraz jeszcze ten holenderski "Pluton". W ogóle powalił mnie na deski ogrom holenderskich zdobyczy na wschodzie i cała historia z nią związana. No i ta Kompania Wschodnio-Indyjska. Bardzo to jest wszystko ciekawe.

Jeśli ktoś z czytelników wie na ten temat więcej i mógłby skierować mnie na jakiś zdrowy trop, czy to książkowy czy publicystyczno-internetowy, to byłbym wdzięczny.

---

tagi: holandia 

	Marcin-K
	30 marca 2020 19:32

24     2204    8 zaloguj sie by polubić